«Στο χέρι μας είναι η λύση για τον τερματισμό της πανδημίας, καθώς ο εμβολιασμός του παγκόσμιου πληθυσμού, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, είναι ο δρόμος που θα οδηγήσει γρήγορα και με ασφάλεια στο τέλος της», αναφέρει ο νέος πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Θεοκλής Ζαούτης, ο οποίος σημειώνει πως παραμένει ακόμα και σήμερα «εξαιρετικά δύσκολο να προβλέψουμε την εξέλιξη της πανδημίας».
Μιλώντας στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και τον Μιχάλη Κεφαλογιάννη, ο κ. Ζαούτης τονίζει πως για τον ίδιο και τον Οργανισμό «η πρώτη σημαντική πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε» είναι η ουσιαστική ενημέρωση των πολιτών για τα οφέλη του εμβολιασμού. «Το παράδειγμα των εμβολιασμών, όπου η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι η σωστή ενημέρωση αποτελεί σύμμαχο για τη θετική ανταπόκριση των πολιτών, είναι πράγματι ένα καλό παράδειγμα» για την ευθύνη και την υποχρέωση του ΕΟΔΥ να ενημερώσει στοχευμένα και τεκμηριωμένα τους πολίτες για αυτά τα θέματα, προσθέτει.
«Ο περιορισμός των νοσοκομειακών λοιμώξεων και της μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά, η ενίσχυση της κουλτούρας εμβολιασμού, η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του ΕΟΔΥ και η έμφαση στην πρόληψη, θα είναι βασικοί πυλώνες της πολιτικής μας», επισημαίνει και αποκαλύπτει ότι το αμέσως επόμενο διάστημα θα είναι σε θέση να παρουσιάσει έναν «οδικό χάρτη» αυτής της πολιτικής.
Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ αναφέρεται και στον σχεδιασμό του για τις κλίνες ΜΕΘ στα παιδιατρικά νοσοκομεία λόγω της πανδημίας. Όπως εξηγεί, η κατάσταση «επιβάλλει να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο, ανεξάρτητα από την αντικειμενικά καλή εικόνα που έχουμε αυτήν τη στιγμή από τη λειτουργία των σχολείων, η οποία είμαι αισιόδοξος ότι θα συνεχιστεί».
Για τη διαχείρηση της πανδημίας, υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πως «κληθήκαμε να λάβουμε δύσκολες αποφάσεις, ίσως κάποια πράγματα θα είχαν καλύτερο αποτέλεσμα αν γίνονταν διαφορετικά, αλλά νομίζω ότι το τελικό ισοζύγιο είναι θετικό. Πλέον, διαθέτουμε μεγάλη εμπειρία και γνώση στη διαχείριση τέτοιων κρίσεων».
Ερωτηθείς για εάν ο Οργανισμός «ταυτίστηκε» με την πανδημία, με αποτέλεσμα να μην προβληθούν επαρκώς άλλα σημαντικά θέματα, απαντά ότι αυτό συνέβη, αλλά τονίζει πως «κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι μέσα από την προσπάθεια που έγινε όλο αυτό το διάστημα έχει αλλάξει θετικά η προσέγγιση απέναντι στη δημόσια υγεία και αυτό είναι σημαντική βάση, πάνω στην οποία μπορούμε να χτίσουμε τον αναβαθμισμένο ρόλο του ΕΟΔΥ τα επόμενα χρόνια».
Τέλος, μιλώντας για τις πολιτικές πρόληψης, που τόσο έχει ανάγκη η χώρα, ο κ. Ζαούτης εκτιμά πως οι πετυχημένες πολιτικές πρόληψης φέρνουν εξοικονόμηση πόρων, οι οποίοι μπορούν να διατεθούν στην ουσιαστική ενδυνάμωση του συστήματος υγείας, «ώστε να μη χρειάζεται να έρχεται το κράτος και να “μπαλώνει τρύπες” αφότου έχει προκύψει κάποιο πρόβλημα». «Ακούμε πολλούς να φωνάζουν για περισσότερες ΜΕΘ, περισσότερες κλίνες και περισσότερο προσωπικό, αλλά αυτό συμβαίνει αφού έχει προκύψει το πρόβλημα. Δεν είναι προτιμότερο, εκεί τουλάχιστον που είναι εφικτό, να επενδύσουμε στην πρόληψη για να μην… τρέχουμε όταν είναι αργά;», καταλήγει.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του νέου προέδρου του ΕΟΔΥ, Θεοκλή Ζαούτη, στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τον Μιχάλη Κεφαλογιάννη.
Ερ: Η εξέλιξη της πανδημίας, με βάση τα στοιχεία που έχουμε έως τώρα στη διάθεσή μας, μοιάζει προβλέψιμη; Πάμε προς το τέλος της πανδημίας ή μήπως είναι νωρίς να πούμε κάτι τέτοιο;
Απ: Εδώ και σχεδόν δύο χρόνια βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία πρωτόγνωρη κατάσταση, που ήταν -και παραμένει- εξαιρετικά δύσκολο να προβλέψουμε την εξέλιξή της. Είχαμε, βέβαια, μοντέλα πρόβλεψης και επιχειρησιακό σχεδιασμό, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι είναι η πρώτη φορά που κληθήκαμε να τα εφαρμόσουμε στην πράξη σε τέτοια παγκόσμια κλίμακα και μάλιστα σε μια εποχή που δεν υπάρχουν σύνορα και όρια. Ωστόσο, θα πρέπει να τονίσουμε ότι η ανταπόκριση της επιστήμης σε αυτήν την πρόκληση ξεπέρασε κάθε προσδοκία και έτσι εδώ και αρκετούς μήνες έχουμε στη διάθεσή μας αποτελεσματικά και ασφαλή εμβόλια κατά του ιού, πολύ νωρίτερα από κάθε προηγούμενο. Ο εμβολιασμός του παγκόσμιου πληθυσμού, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, είναι ο δρόμος που θα οδηγήσει γρήγορα και με ασφάλεια στο τέλος της πανδημίας. Επομένως, η λύση είναι στο χέρι μας.
Ερ: Βλέπουμε ότι με ανοιχτά σχολεία για τέταρτη εβδομάδα και τα νέα κρούσματα στα παιδιά είναι χαμηλά. Ως παιδίατρος αλλά και ως πρόεδρος, πλέον, του ΕΟΔΥ εκτιμάτε ότι τελικά θα χρειαστεί να μπει σε λειτουργία το σχέδιό σας για τις κλίνες ΜΕΘ στα παιδιατρικά νοσοκομεία;
Απ: Η εμπειρία της πανδημίας μάς δίδαξε ότι η ετοιμότητα είναι απαραίτητη όταν έχεις να αντιμετωπίσεις μία δυναιμκή κατάσταση, που είναι σε -συχνά απρόβλπετη- εξέλιξη. Αυτό, σε συνδυασμό με δομικές αδυναμίες στον σχεδιασμό και τη λειτουργία του συστήματος υγείας, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα παιδιατρικά νοσοκομεία, επιβάλλει να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο, ανεξάρτητα από την αντικειμενικά καλή εικόνα που έχουμε αυτήν τη στιγμή από τη λειτουργία των σχολείων, η οποία είμαι αισιόδοξος ότι θα συνεχιστεί.
Ερ: Υπάρχουν κάποια πράγματα που εάν είχαν γίνει διαφορετικά θα μπορούσαν να είχαν συμβάλει ακόμη περισσότερο στην καλύτερη διαχείρηση της πανδημίας;
Απ: Πιθανότατα ναι, αλλά αν δεν είχαν γίνει ακριβώς όπως έγιναν δεν θα ήμασταν σε θέση να το πούμε αυτό. Όπως ήδη ανέφερα, βρεθήκαμε αντιμέτωποι με μία πρωτόγνωρη κατάσταση. Είναι άλλο να γνωρίζεις πράγματα από τη βιβλιογραφία ή από την αντιμετώπιση περιορισμένης κλίμακας κρίσεων και είναι άλλο να αντιμετωπίζεις μία πανδημία παγκόσμιας κλίμακας τον 21ο αιώνα, χωρίς προηγούμενη εμπειρία και χωρίς μέτρο σύγκρισης. Το έργο μας δεν ήταν καθόλου εύκολο, κληθήκαμε να λάβουμε δύσκολες αποφάσεις. Ίσως κάποια πράγματα θα είχαν καλύτερο αποτέλεσμα αν γίνονταν διαφορετικά, αλλά νομίζω ότι το τελικό ισοζύγιο είναι θετικό. Και σε αυτό έπαιξε σημαντικό ρόλο η γενναία απόφαση του πρωθυπουργού, από την πρώτη στιγμή της κρίσης, να επενδύσει στον ρόλο της επιστημονικής κοινότητας. Πλέον, διαθέτουμε μεγάλη εμπειρία και γνώση στη διαχείριση τέτοιων κρίσεων.
Ερ: Ο ΕΟΔΥ ταυτίστηκε με την πανδημία. Έχοντας, πλέον, αυτήν την πολύτιμη εμπειρία, ο Οργανισμός μπορεί να έχει στο μέλλον κομβικό ρόλο στον τομέα της δημόσιας υγείας και ποιον;
Απ: Τα δύο προηγούμενα χρόνια έγινε στον ΕΟΔΥ σημαντική δουλειά στην κατεύθυνση να επανασυστηθεί ο Οργανισμός στο κοινό και να φέρει σε πρώτο πλάνο τις προκλήσεις που αφορούν την δημόσια υγεία. Χωρίς αμφιβολία, η διαχείριση της πανδημίας βρέθηκε σε πρώτο πλάνο και, όπως λέτε, ο Οργανισμός «ταυτίστηκε» με αυτήν, με αποτέλεσμα να μην προβληθούν επαρκώς άλλα σημαντικά θέματα. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι μέσα από την προσπάθεια που έγινε όλο αυτό το διάστημα έχει αλλάξει θετικά η προσέγγιση απέναντι στη δημόσια υγεία και αυτό είναι, πράγματι, σημαντική βάση, πάνω στην οποία μπορούμε να χτίσουμε τον αναβαθμισμένο ρόλο του ΕΟΔΥ τα επόμενα χρόνια.
Ερ: Από πού έχετε σκεφθεί να ξεκινήσετε στον ΕΟΔΥ; Ποιες είναι οι προτεραιότητές σας με βάση και την αρχική ενημέρωση, δεδομένου ότι είναι ένας οργανισμός διασφάλισης της δημόσιας υγείας, που τα θέματά του δεν μπορούν να περιμένουν;
Απ: Καθώς περνάμε, πλέον, στην επόμενη φάση διαχείρισης της πανδημίας και μπορούμε να δούμε την έξοδο από την κρίση, είναι ώρα ο ΕΟΔΥ να εστιάσει στο να απαντήσει πιο άμεσα και αποτελεσματικά σε όλες τις προκλήσεις που αφορούν τη δημόσια υγεία. Ο περιορισμός των νοσοκομειακών λοιμώξεων και της μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά, η ενίσχυση της κουλτούρας εμβολιασμού, η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του ΕΟΔΥ και η έμφαση στην πρόληψη, θα είναι βασικοί πυλώνες της πολιτικής μας. Το αμέσως επόμενο διάστημα θα είμαι σε θέση να παρουσιάσω έναν «οδικό χάρτη» αυτής της πολιτικής.
Ερ: Η πρόληψη και η προαγωγή της υγείας είναι -κατά γενική ομολογία- ένα ζήτημα που ποτέ δεν κατάφερε να προχωρήσει ικανοποιητικά στη χώρα μας. Τι εκτιμάτε ότι φταίει και πώς μπορεί να αλλάξει αυτό;
Απ: Αυτό που δεν έχει γίνει κατανοητό σε πολλούς είναι ότι η πρόληψη είναι πολύτιμη όχι μόνο για την υγεία καθενός από εμάς αλλά και για το σύστημα υγείας, συνολικά. Οι πετυχημένες πολιτικές πρόληψης φέρνουν εξοικονόμηση πόρων, οι οποίοι μπορούν να διατεθούν στην ουσιαστική ενδυνάμωση του συστήματος υγείας, ώστε να μη χρειάζεται να έρχεται το κράτος και να «μπαλώνει τρύπες» αφότου έχει προκύψει κάποιο πρόβλημα. Ακούμε πολλούς να φωνάζουν για περισσότερες ΜΕΘ, περισσότερες κλίνες και περισσότερο προσωπικό, αλλά αυτό συμβαίνει αφού έχει προκύψει το πρόβλημα. Δεν είναι προτιμότερο, εκεί τουλάχιστον που είναι εφικτό, να επενδύσουμε στην πρόληψη για να μην… τρέχουμε όταν είναι αργά; Νομίζω ότι πέρα από το θέμα της σωστής ενημέρωσης, η πολιτική βούληση για μία σοβαρή πολιτική πρόληψης είναι το «κλειδί». Και είναι θετικό ότι στο κυβερνητικό πρόγραμμα για την υγεία η πρόληψη αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα. Αυτήν την προτεραιότητα είναι δουλειά μας να την υλοποιήσουμε.
Ερ: Ο ΕΟΔΥ -μέχρι σήμερα- ήταν ένας εσωστρεφής οργανισμός. Το λέω αυτό με αφορμή και τα όποια προβλήματα έγκαιρης και επαρκούς ενημέρωσης, στο θέμα π.χ. των εμβολίων, τα οποία σημαντική μερίδα πολιτών εξακολουθεί να βλέπει με επιφύλαξη. Στο εξής θα βγει στην κοινωνία να ενημερώσει ουσιαστικά για κομβικά ζητήματα δημόσιας υγείας;
Απ: Η δημόσια υγεία είναι υπόθεση όλων μας. Και ο ΕΟΔΥ, ως ο καθ’ ύλην αρμόδιος οργανισμός για τα θέματα δημόσιας υγείας, έχει ευθύνη και υποχρέωση να ενημερώσει στοχευμένα και τεκμηριωμένα τους πολίτες για αυτά τα θέματα, αλλά και να προτείνει και να εφαρμόσει πολιτικές που θα βελτιώσουν την καθημερινότητα όλων. Το παράδειγμα των εμβολιασμών, όπου η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι η σωστή ενημέρωση αποτελεί σύμμαχο για τη θετική ανταπόκριση των πολιτών, είναι πράγματι ένα καλό παράδειγμα και ταυτόχρονα η πρώτη σημαντική πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε.
