Σε πολύ δύσκολη συγκυρία θα γιορτάσουμε φέτος την εθνική μας επέτειο. Τα σύννεφα του πολέμου στην Ευρώπη, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, σκοτεινιάζουν τον ορίζοντα. Το διακύβευμα είναι παγκόσμιο και τόσο σημαντικό που μας επηρεάζει όλους.
Για τους Έλληνες, που ξεσηκώθηκαν για την ελευθερία τους το 1821 εναντίον της πανίσχυρης οθωμανικής αυτοκρατορίας, και πολέμησαν με ελάχιστα μέσα, οικονομικά ή στρατιωτικά, τα όσα διαδραματίζονται τώρα στην Ουκρανία μοιάζουν γνωστά και χαραγμένα στην συλλογική, εθνική μας μνήμη. Ο αγώνας του ‘21, όπως άλλωστε και το έπος του 1940, αλλά και παλιότερα ο ηρωικός και απελπισμένος αγώνας του 1453 και ακόμα και στην αρχαία εποχή, του Θεμιστοκλή και του Μιλτιάδη, η αντίσταση στην πανίσχυρη περσική αυτοκρατορία, είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα με την ταυτότητα και τα ιδανικά μας και μας συγκινούν βαθιά, όταν τα θυμόμαστε ή όταν βλέπουμε παρόμοια να συμβαίνουν σε άλλους λαούς.
Πολλοί απορούν γιατί οι Έλληνες, μέσα από την πολυτάραχη ιστορία μας, αγωνιζόμαστε πάντα εναντίον ισχυρότερων εχθρών, γιατί έχουμε το θάρρος να αψηφούμε τους αριθμούς και ακόμα και την ίδια τη λογική και να αντιστεκόμαστε και να διεκδικούμε την ελευθερία μας, αντί να διαλέξουμε την εύκολη λύση και να καταθέσουμε τα όπλα. Την απάντηση την έχει δώσει με απαράμιλλη λακωνικότητα και σοφία ήδη ο Θουκυδίδης στον επιτάφιο του Περικλέους. Κι αυτή η απάντηση αφορά και όλους τους λαούς που απέναντι σε ισχυρούς γείτονες μάχονται υπέρ βωμών και εστιών, ακόμα και σήμερα: «και το εύδαιμον το ελεύθερον, το δ’ ελεύθερον το εύψυχον κρίναντες», γράφει ο μεγάλος μας ιστορικός. Δηλαδή, επειδή κρίνουμε ότι η ευτυχία είναι συνώνυμη της ελευθερίας και η ελευθερία συνώνυμη της γενναιότητας.
Για τους λόγους αυτούς, οι αγωνιστές της Επανάστασης, κλέφτες και Φαναριώτες, κληρικοί και λαϊκοί, διανοούμενοι και αγράμματοι, που ξεσηκώθηκαν την ημέρα του Ευαγγελισμού κατά του Τούρκου δυνάστη, η θυσία του Μεσολογγίου, των Ψαρών, της Χίου, δεν αποτελούν μόνο ηρωικές σελίδες της Ελλάδας, αλλά παγκόσμιες, γιατί εκφράζουν οικουμενικές και πανανθρώπινες αξίες.
Επαναλαμβάνονται κατά τη διάρκεια της Ιστορίας ξανά και ξανά, καθώς ανταποκρίνονται στην ανθρώπινη φύση.
Οφείλουμε για αυτό μεγάλη τιμή και σεβασμό σε όλους όσους το ‘21 αγωνίστηκαν για τα ιδεώδη της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ιδεώδη που γεννήθηκαν άλλωστε κάτω από το ελληνικό φως. Δεν πρέπει ποτέ να τα θεωρούμε δεδομένα. Δεν πρέπει ποτέ να πάψουμε να τα υπερασπιζόμαστε. Αποτελούν κεφαλαιώδες μέρος της ελληνικής προσφοράς στο παγκόσμιο οικοδόμημα του πολιτισμού.
Χρόνια πολλά!
