ΕΕ-ΗΠΑ: Ανάγκη μιας «βιώσιμης» αποκλιμάκωσης στην Ανατολική Μεσόγειο

Την ανάγκη μιας «βιώσιμης» αποκλιμάκωσης στην Ανατολική Μεσόγειο υπογραμμίζει η δήλωση της Συνόδου ΕΕ-ΗΠΑ, μετά τη δίωρη συνάντηση που είχαν στις Βρυξέλλες ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ και η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν.

Ήταν η πρώτη Σύνοδος Κορυφής ΕΕ-ΗΠΑ από το 2014 και ήταν επίσης η πρώτη επίσκεψη προέδρου των ΗΠΑ στα θεσμικά όργανα της ΕΕ από το 2017.

«Είμαστε αποφασισμένοι να συνεργαστούμε για βιώσιμη αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου οι διαφορές θα πρέπει να επιλυθούν μέσω διαλόγου με καλή πίστη και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Στοχεύουμε σε μια συνεργασία και αμοιβαία ευεργετική σχέση με μια δημοκρατική Τουρκία», αναφέρεται συγκεκριμένα στα συμπεράσματα της Συνόδου.

Στην κοινή δήλωση ΕΕ-ΗΠΑ, με τον τίτλο «Προς μια ανανεωμένη διατλαντική εταιρική σχέση», οι δύο πλευρές του Ατλαντικού επισημαίνουν ότι θέλουν να συνεργαστούν πάνω σε τέσσερις πυλώνες. Πρώτον, στον τερματισμό της πανδημίας της COVID-19 και στην προετοιμασία για την αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων στην παγκόσμια υγεία. Δεύτερον, στην προστασία του πλανήτη και την προώθηση της πράσινης ανάπτυξης. Τρίτον, στην ενίσχυση του εμπορίου, των επενδύσεων και της τεχνολογικής συνεργασίας. Τέταρτον, στην οικοδόμηση ενός περισσότερο δημοκρατικού, ειρηνικού και ασφαλή κόσμου.

«Ο τερματισμός της πανδημίας COVID-19 μέσω της παγκόσμιας συνεργασίας είναι η πρώτη μας προτεραιότητα», επισημαίνεται στην κοινή δήλωση ΕΕ-ΗΠΑ. Στόχος είναι η προώθηση της δίκαιης και προσιτής πρόσβασης και παράδοσης ασφαλών και αποτελεσματικών εμβολίων, διαγνωστικών COVID-19, και θερεπειών. ΕΕ και ΗΠΑ δεσμεύονται να στηρίξουν το μηχανισμό COVAX και να ενθαρρύνουν περισσότερους δωρητές να διαθέσουν 2 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίου παγκοσμίως μέχρι τα τέλη του 2021.

«Φιλοδοξούμε να εμβολιάσουμε τουλάχιστον τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού ως το τέλος του 2022», αναφέρεται χαρακτηριστικά. Παράλληλα, συγκροτήθηκε μια κοινή ειδική ομάδα ΕΕ-ΗΠΑ για την επίλυση ζητημάτων σχετικά με την επέκταση της παραγωγής εμβολίων και θεραπευτικών δυνατοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας νέων εγκαταστάσεων παραγωγής, της διατήρησης μιας ανοιχτής και ασφαλής αλυσίδας εφοδιασμού, αποφεύγοντας τυχόν περιττούς περιορισμούς στις εξαγωγές και ενθαρρύνοντας την εθελοντική ανταλλαγή τεχνογνωσίας και τεχνολογίας. Αποφασίστηκε, επίσης, να ενισχυθεί η συνεργασία για τη μεταρρύθμιση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).

Εξάλλου, στο κεφάλαιο για την οικοδόμηση ενός «περισσότερο δημοκρατικού, ειρηνικού και ασφαλή κόσμου», οι ΕΕ και ΗΠΑ τονίζουν ότι θέλουν να συνεργαστούν στενά σε όλο το φάσμα των θεμάτων που αφορούν την Κίνα, θέματα τα οποία περιλαμβάνουν «στοιχεία συνεργασίας, ανταγωνισμού και συστημικής αντιπαλότητας». «Σκοπεύουμε να συντονίσουμε την εποικοδομητική μας συνεργασία με την Κίνα σε θέματα όπως η κλιματική αλλαγή και σε ορισμένα περιφερειακά ζητήματα», αναφέρεται στη δήλωση.

Αναφορικά με τη Ρωσία, η ΕΕ και οι ΗΠΑ δηλώνουν «ενωμένοι» έναντι της Μόσχας και «έτοιμοι να ανταποκριθούν αποφασιστικά στο επαναλαμβανόμενο μοτίβο αρνητικής συμπεριφοράς και επιβλαβών δραστηριοτήτων, τις οποίες πρέπει να αντιμετωπίσει η Ρωσία για να αποτρέψει την περαιτέρω επιδείνωση των σχέσεων, συμπεριλαμβανομένου του καταλόγου των λεγόμενων εχθρικών κρατών». Τονίζουν, επίσης, ότι σκοπεύουν να καθιερώσουν έναν διάλογο υψηλού επιπέδου ΕΕ-ΗΠΑ για τη Ρωσία.

Επιπλέον, καταδικάζονται οι συνεχιζόμενες ενέργειες της Ρωσίας για την υπονόμευση της εδαφικής ακεραιότητας και ανεξαρτησίας της κυριαρχίας της Ουκρανίας και της Γεωργίας.

Η ΕΕ και οι ΗΠΑ δηλώνουν αποφασισμένες να συνεχίσουν να υποστηρίζουν την κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα των ανατολικών εταίρων της ΕΕ και τη μεταρρυθμιστική πορεία της Ουκρανίας, της Γεωργίας και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας. «Είμαστε αποφασισμένοι να εργαστούμε για μια μακροπρόθεσμη ειρήνη, ανθεκτικότητα και σταθερότητα στο Νότιο Καύκασο», τονίζουν επίσης.

«Στεκόμαστε στο πλευρό του λαού της Λευκορωσίας και τα αιτήματά τους για ανθρώπινα δικαιώματα και Δημοκρατία. Είμαστε αποφασισμένοι να ζητήσουμε από το καθεστώς Λουκασένκο να λογοδοτήσει για τις επιθέσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες και για το ότι έθεσε σε κίνδυνο την ασφάλεια των αερομεταφορών, μέσω μιας άνευ προηγουμένου και απαράδεκτης αναγκαστικής εκτροπής ενός επιβατικού αεροπλάνου της ΕΕ με ψευδή δικαιολογία, και την επακόλουθη σύλληψη ενός δημοσιογράφου ως μέρος των συνεχών επιθέσεων κατά της αντιπολίτευσης και της ελευθερίας του τύπου.

Τέλος, αναφορικά με τα Δυτικά Βαλκάνια, η ΕΕ και οι ΗΠΑ τονίζουν ότι σκοπεύουν να ενισχύσουν περαιτέρω την κοινή τους δέσμευση στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένου του διαλόγου που διευκολύνεται από την ΕΕ μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας για της εξομάλυνσης των σχέσεών τους, και υποστηρίζοντας βασικές μεταρρυθμίσεις για την ένταξη στην ΕΕ.